Projekt współfinansowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich

Tytuł projektu „Poznajemy razem historię i tradycje regionu"

Sprawozdanie z wycieczki Szlakiem Rękodzieła Ludowego. Z inicjatywy warsztatu Sztuka Ludowa w dniu 25 09 09 40-osobowa grupa słuchaczy UTW w Sokółce odbyła wycieczkę najpopularniejszym szlakiem autokarowym Szlakiem Rękodzieła Ludowego Podlasia .Poznali?my unikalne ginące rzemiosło i warsztaty twórców ludowych; kowala ,garncarza, łyżkarza i tkaczki.
Jego główne atrakcje skupiają się w Czarnej Wsi Kościelnej .Na początku gościli?my u kowala Mieczysława Hulewicza w jego kużni. Poznaliśmy warsztat pracy i zakupili?my artystyczne wyroby .Pan Mieczysław wybudował kużnię sam 30 lat temu .Swoje dzieła tworzy za pomocą wycinania ,wyginania i ,skręcania poszczególnych elementów.

Czarna Wieś Kościelna jest też największą ostoją garncarstwa .Tu znajduje się kilka warsztatów garncarskich .Odwiedzili?my pracownię Jana Kudrewicza Mieli?my okazję zaobserwować jak na kole garncarskim powstają donice dzbany i wazony. Wykonywanie naczyń z gliny jest pracą kilkuetapową; lepienie ,suszenie i wypalanie. W specjalnym piecu garncarskim umieszcza się około 500 naczyń .Pan Kudrewicz wykonuje siwaki, dwojaki, , misy ,donice ,wazony, gwizdki w kształcie ptaka .Mieliśmy doskonałą okazję do zakupu tradycyjnych naczyń ceramicznych.

Następnym etapem naszej wycieczki była wizyta u łyżkarza pana Mieczysława Baranowskiego w miejscowo?ci Zamczysk. Była to okazja do zaobserwowania jak zręcznie za pomocą tradycyjnych narzędzi wydobywa z kawałka drewna piękny kształt prostego przedmiotu jakim jest łyżka. Podstawowym surowcem jest świeżo ścięte ,mokre drewno osiki ,olchy ,brzozy. Łatwy dostęp do surowców ,umiejętność obróbki były znane rolnikom od pokoleń. W każdym gospodarstwie znajdowały się prymitywne narzędzia do obróbki drewna; siekiery, topory , dłuta , świdry i noże do strugania i wygładzania. Dzisiaj drewniane łyżki ,warząchwie czy szufelki są najczęściej używane do dekoracji lub kupujemy je na pamiątkę.

Na Szlaku Rękodzieła Ludowego Podlasia ważną rolę odgrywa tkactwo dwuosnowowe ,które stanowi jedną z najciekawszych ,wciąż jeszcze żywych na Podlasiu ,dziedzin polskiej sztuki ludowej .Podlaskie tkaczki przejęły od mazurskich rzemie?lników dwuosnowowe tkanie oraz wzornictwo-motywy gwiazdy, rombu, listka lub gałązki .Z biegiem czasu zaczęto odchodzić od tradycji .Dopiero w 1934 r .p . Eleonora Plutyńska ,której fotografia znajduje się w Izbie Tkactwa w Janowie ,pedagog Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie zachęcała tkaczki do powrotu do starych wzorów i dawnych kolorów .Uczyła plastycznego myślenia i przekonywała do farbowania naturalnymi barwnikami.

Izbie Tkactwa Dwuosnowego w Janowie obejrzeli?my tkaniny janowskich tkaczek ,które odznaczają się nieprzeciętnymi walorami estetycznymi i zajmują szczególną pozycję w polskim tkactwie dwuosnowowym.

Odwiedzili?my czynną pracownię tkactwa dwuosnowego pani Teresy Pryzmont w Wasilówce koło Janowa .Zobaczyli?my jak powstają tkaniny dwuosnowowe .Dywany wykonuje się z barwionej naturalnej przędzy wełnianej przy użyciu dwóch wątków i dwóch osnów. Tkaniny składają się z dwóch warstw w przeciwstawnych kolorach .Do wybierania wzoru służy drewniana listewka .Posługując się nią tkaczka wyciąga na wierzch nici osnowy ze spodu i równocze?nie przeciąga w dół nitki osnowy górnej warstwy .W ten sposób po obu stronach tkaniny powstaje wzór ,który jest jednakowy w kształcie ale różny kolorystycznie.

Wyczerpani wędrówką (pełni podziwu dla pracy i wytrwało?ci twórców ludowych naszego regionu ) na kilka godzin zajechali?my do Wołkusz na integracyjną imprezę .Przy ognisku ,kiełbaskach i bigosie oraz ?piewaniu piosenek dotrwali?my do końca dnia. Pogoda piękna,, organizacja wycieczki bez zarzutu ,humory uczestnikom wycieczki dopisały, zdrowie też. Wieczorem pełni wrażeń ,zmęczeni ale szczę?liwi ,wrócili?my do domu.

Kontynuując spotkania z twórcami ludowymi w dniu 5 10 09 udali?my się na wycieczkę do naszego sokólskiego rzeżbiarza pana Piotra Szałkowskiego. Pokazał nam i opowiedział nad czym obecnie pracuje .Jest to praca przy odtworzeniu trzech bardzo skomplikowanych krzyży przydrożnych stojących do niedawna na terenie sokólszczyzny .Jest to praca zlecona przez naukowców z Muzeum Wsi w Jurowcach koło Białegostoku .Pan Piotr pokazał inną pracę ,jest to ogromny niedżwiedż ,rzeżba do postawienia w ogrodzie.

Pan Szałkowski chętnie opowiada o swojej pasji, nie potrafi wyobrazić ani jednego dnia bez twórczej pracy. W jego prywatnym mieszkaniu znajduje się galeria rzeżb. Jego ulubionymi tematami są :Chrystus Frasobliwy ,Madonna z dzieciątkiem .Piotr Szałkowski należy do Stowarzyszenia Twórców ludowych .
Niektórzy z nas u pana Piotra byli po raz pierwszy i zaskoczeni pozytywnie powtarzali polskie przysłowie „Cudze chwalicie ,swego nie znacie, sami nie wiecie co posiadacie „

Sprawozdanie z wycieczek opracowała Teresa Rygasiewicz –instruktor Warsztatu Sztuka Ludowa .